Esperantistoj el la asocio de la franca urbo Bourg-en-Bresse, kun Tereza el nordfrancio, vizitis ĉi-somere Kartvelion. Krom la turisma plano, nia celo estis promocii la lingvon Esperanto en regiono, kie ĝi, pro la kondiĉoj, vekas pli da intereso kaj da scivolemo. Ni difinis renkontiĝon kun estraranoj de la lernejo de Mestia. Mestia estas la ĉefurbo de la montara regiono Svanetio kiu situas en la plej alta parto de la Kaŭkaza montĉeno. Ĝi ne estas granda kun proksimume 2000 loĝantaroj. Ni malkovris tiun urbeton kaj la ĉirkaŭan regioneton. Ni ĝuis nian ĉeestadon malkovrante la unikan lokan kulturon kun ĝiaj antikvaj tradicioj. Ĝi ekzemple posedas propran neskribitan lingvon. La belegaj pejzaĝoj kaj la bongustajn manĝaĵoj ankaŭ plezurigis niajn okulojn kaj buŝojn.
La plej granda parto de la teritorio de Svanetio situas pli ol 3000 metroj super la marnivelo. En tiu regiono troviĝas la vilaĝo Uŝguli kiu situas je 2200 metroj. Ĝi fakte estas agnoskita kiel la plej alta loĝloko en Eŭropo. Pro tio, ĝi estas enskribita en la listo de la Monda Heredaĵo de Unesko.
La monto Ŝĥara (5193 m) estas la plej alta de la regiono kaj konsistigas naturan limon kun la aŭtonoma respubliko Kabardio-Balkario, ano de la Rusia Federacio. Ni marŝis proksimume du horoj por atingi ĝian glaĉeron, malpli 4 kilometroj for de la limo. Ĉe la glaĉero, ni alproksimiĝis de la loko kie la rivero ekaperas. Ni devis estis singardema pro la falo de ŝtonoj el la glaciero kiu superas la lokon. Ni ripozetis tute apude kie troviĝas orientiga fosto sur kiu estis ŝnurigitaj aŭ gluitaj mesaĝojn aŭ anoncetojn. Surprize, ni malkovris sur unu la vorton esperanto. Rigardante ĝin pli proksime, ni konstatis ke la glumarkon devenis de la esperantista asocio de la urbo Rimini en Italio. Kiel malgranda la mondo estas!
Sub la glaĉero ekas la riverego Enguri kiu entute longas 213 kilometroj kaj ĵetas sin en la Nigran Maron. Ĝi estas unu el la plej longa riverego de Kartvelio. Ĝi ludas gravan rolon pri energio pro la ĉeesto de granda akvobaraĵo, proksime de la limo kun la perdita teritorio de Abĥazio. Konstruita dum Sovetunio, ĝi estas la dua plej alta arka akvobaraĵo en la mondo kun 272 metroj da alteco. Notindas ke, malgraŭ la konflikto, ambaŭ flankoj de la limo daŭre kunlaboras por la funkciado de la hidroelektra centralo kaj dividas la elektran produktadon je 60 % por Kartvelio kaj je 40 % por Abĥazio. Survoje al nia reveno, ni haltis ĉe tiu akvobaraĵo. Ni spektis, en la angla, interesan filmon kiu klarigis la defion pri ĝia konstruado kaj ĝia graveco por elektroproduktado de la lando. Surprize, ni povis ankaŭ ĝui interesan artan ekspozicion ene de la konstruaĵo mem!
Svanoj konservis ĝis hodiaŭ fortajn kaj apartajn vivregulojn, certe pro ilia granda izoliteco. Hodiaŭ oni ankoraŭ bezonas proksimume 7 horojn por veturi la 440 kilometroj inter Tbiliso kaj Mestia!
Paganaj elementoj estas kombinitaj kun la kristana kredo. Svanoj estas la posedantoj de unika arkitekturo: la defendaj turoj. Vidi ilin estas kiel ĉeesti en superreala mondo: la glaĉeroj, la montoj, la riveroj, la arbaroj kaj, subite, pluraj ŝtonturoj staras fiere antaŭen.
Tiuj altaj defendaj turoj estis konstruitaj dum la Mezepoko (9a-13a jarcento) kaj apartenis al familioj por defendi sin okaze de la atakoj de la najbaraj gentoj. Ili konsistas el ŝtonturo alta ĝenerale inter 20 kaj 25 metroj kaj kun kvar aŭ kvin niveloj . Kiam la situacio estis danĝerega, la familianoj lokiĝis ene kun nutraĵoj, kaj bestoj en la teretaĝa nivelo. La supra parto enhavas platformon kovrita per tegmento por defendi la loĝantaroj. Kiam la situacio ne estis danĝera, tiuj turoj estis uzata por stoki la produktaĵojn kaj la nutraĵojn. Proksimume 175 turoj daŭre videblas en Mestia.
En 1991, post la disfalo de Sovetunio, Svaneti iĝis forlasita angulo.
Hodiaŭ Svaneti estis malfermita por la vojaĝantoj. Al ĝi ne mankas montar-amantaj turistoj, sed nia alveno alportis alian varmon al niaj gastoj. La interna ideo de Esperanto amike kunigis nin kun la instruistoj de la lernejo de Mestia. Nana, Nargiz, Svetlana, Tamuna, Maiko estas la nomoj de la instruistoj. Kiam ni vizitis ilin ni konstatis ke iliaj klasoj estas plenaj je ridetantaj gejunuloj atendante nin.
Ili esperas, pere de esperanto, doni amuzajn lecionojn kaj lingvolernadojn, kaj ĉefe plivastigi la rilatojn eksterlande. Pro la simpleco de la lingvo, ili enamiĝis al ĝi kaj, antaŭ nia alveno, eklernis ĝin. Nuntempe, krom la interreto, al ili grande helpas la librojn kiujn ni kunportis.
Ni promesis subteni ilin por akiri rezultojn kaj daŭrigi nian amikecon.
La vintro en Mestia estas longa kaj severa. Imagante la rolon de Esperanto en ilia lernejo, tio varmigas korojn niajn kaj fariĝos pli riĉa nia movado. Ĉiuj lernas la anglan en la lernejo, sed vivaj rilatoj kaj veraj amikecoj ne venas tiel facile, des pli en la montaroj.
Ekzistas tiu legendo en Svanetio kiu titolas « fenestro de la ĉielo ».
Laŭ la legendo, ĉiusomere dum unu tago, la ĉielo kvazaŭ malfermiĝas kaj anĝelo aperas. Se vi vidas tiun ĉi, vi devus pripensi deziron, kaj ĝi certe realiĝos. Pro tio en Svanetio estas tiu diraĵo: se io bona kaj nekredebla okazos al vi, oni diros al vi « Dece Lakhvra Rok Adjfeta ». Tio signifas: « la fenestro de la ĉielo estis malfermita por vi ». Ĉu geesperantistoj volas testi tiun ĉi legendon? Svanetio atendas nin!
Vido de Mestia, la ĉefurbo de Svanetio, kun tipaj defendturoj